Yavuz Sultan Selim(1.Selim) kimdir?(1512 – 1520)
Yavuz Sultan Selim 10 Ekim 1470 doğdu. Babası Sultan İkinci Bayezid, annesi Gülbahar Hatun'dur. Gülbahar Hatun Dulkadiroğulları beyliğindendir.Devlet idaresi ve askeri konularda eğitim alması için Trabzon Valiliği'ne atandı.osmanlı devletinin 9.padişahıdır
Erkek çocukları: Kanuni Sultan Süleyman
Kız çocukları: Hatice Sultan, Fatma Sultan, Hafsa Sultan, Şah Sultan
Babası II. Bayezid'in kuvvetli bir padişah olmaması dolayısıyla, Yavuz Sultan Selim'in iktidarı Trabzon ile sınırlı kalmadı. Trabzon'a saldıran Gürcüler üzerine seferler düzenledi.1508 yılında Kars, Ardahan, Erzurum ve Artvin'e düzenlediği seferler ile buraları Osmanlı topraklarına kattı.
Yavuz Sultan Selim'in Trabzon Valiliği döneminde Doğu Anadolu'da Şah İsmail'in başlattığı propaganda hareketleri şiddetli bir hal almıştı. Yavuz Sultan Selim bu durumdan babasını haberdar ettiyse de II. Bayezid hiçbir tedbir almamıştı. Sultan Selim, Valilik göreviyle bu propaganda hareketlerinin önüne geçemeyeceğini bilmekteydi.
24 Nisan 1512'de babasının tahttan indirilmesini sağlayarak kardeşleri Korkut ve Ahmet Çelebileri saf dışından bıraktı ve Osmanlı Devleti'nin başına geçti. II. Bayezid bu olaydan kısa bir süre sonra 26 Mayıs 1512'de öldü.
Yavuz Sultan Selim tahta geçtikten hemen sonra 1512 ve 1513 yılları arasında Şah İsmail meselesini halletti.Safevi Devleti'ne karşı düzelediği seferler ile ülkenin doğu kesiminin güvenliğini sağladı. Doğu sınırları güvence altına alındıktan sonra Macar, Eflak, Boğdan, Venedik ve Mısır elçileriyle görüşüp yürürlükte olan barış antlaşmalarını devamı için görüşmeler başlattı.
Bu arada Şah İsmail, doğuda Akkoyunlu Devleti'ni yıkmış ve bu bölgeyi kendi kontrolüne almıştı. Koyu bir Şii taraftarı olan Şah İsmail, bölgede yaşayan Sünnilerin Anadolu'ya göç etmesine neden olmuştu. Yavuz Sultan Selim'in Anadolu'da iktidarını sağlamlaştırmasının tek yolu Şah İsmail üzerine yürümek olduğunda batı illerindeki devletler ile anlaşmalar yapılmıştı.
Yavuz Sultan Selim 1514 yılında, ordusuyla beraber İran üzerine sefere çıktı. 23 Ağustos 1514'te İran Safevi devleti ile yapılan Çaldıran Savaşı sonucunda Safevi devleti büyük bir yenilgi aldı. Sultan Selim'in Tebriz'e girmesi ile Şah İsmail kaçtı. 1 Eylül 1514'te Sultan Selim, Tebriz'den Karadağ'a yöneldi. Çaldıran Savaşı'ndan sonra İran'nın tamamı ele geçirilmek istense de hava koşullarının uygunsuzluğundan dolayı Amasya'ya dönmek zorunda kaldı.
Kısa bir süre sonra Anadolu'daki ve yeni ele geçirilen topraklardaki hakimiyetin kuvvetlenmesi için 12 Haziran 1515'de Dulkadıroğlu Beyliği'ne son verildi. Böylece Diyarbakır, Mardin ve Bitlis Osmanlı devletine geçti.
Fatih Sultan Mehmet döneminden beri süregelen Hicaz su yolları ve hacıların güvenliği konuları yüzünden Mısır Memlük Devleti ile Osmanlı Devleti'nin arası açıktı. Safevi Devleti'nin Memlük Devleti ile ittifak yapmasından dolayı Yavuz Sultan Selim ikinci doğu seferine çıktı. 5 Haziran 1516'da çıkılan seferde Osmanlı ordusu kısa zamanda Mısır sınırlarına dayanmıştı.Mısır hükümdarı Kansu Gavri yenilerek öldürüldü. 24 Ağustos 1516'da Mercidabık zaferinin kazanılmasından sonra tüm suriye Osmanlı topraklarına katılmış oldu.
28 Ağustos 1516'da Halepin alınmasından sonra Hama, Humus ve Şam ele geçirildi. Lübnan Emirleri Osmanlı hakimiyetine girdiler. Ardından Gazze ve Kudüs şehirleri alındı. Mercidabık Savaşı'ndan sonra Mısır'ın başına geçen Tumanbay, osmanlı hakimiyetini kabul etmemekteydi. Tumanbay yönetimindeki Mısır ordusuna karşı 22 Ocak 1517'de Ridaniye Savaşı kazanıldı. Bu savaşla birlikte Memlük Devleti yıkılmış, bölgede Osmanlı hakimiyeti güçlenmiş oldu. Bu seferler sonucunda Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hakimiyetine girdi.
24 Ocak 1517'de Kahire'nin alınmasından sonra Yavuz Sultan Selim Kahire'de Memlük Devleti'ne bağlı bulunan Abbasilerden halifeliği aldı. Yavuz Sultan Selim'in halifeliği alması ile Kahire'de bulunan kutsal emanetler Osmanlı Devleti'nin başkenti olan İstanbul'a getirildi. Osmanlı Devleti, İslam dininde bağlayıcılık ve güç sağlayan halifeliği ele geçirmiş oldu.Böylece Osmanlıda ilk halife Yavuz Sultan Selim oldu.
12 Eylül 1520'de vefat etti.Ölümünden sonra yerine oğlu Kanuni Sultan Süleyman geçti.
Tahtı devraldığında 2.375.000 km2 olan Osmanlı topraklarını sekiz yıl gibi kısa bir sürede 2,5 kat büyütmüş ve ölümünde imparatorluk topraklarının 1.702.000 km2′si Avrupa’da, 1.905.000 km2′si Asya’da, 2.905.000 km2′si Afrika’da olmak üzere toplam 6.557.000 km2′ye çıkarmıştır.
Selim döneminde imar faaliyetlerinede önem verildi.
Diyarbakır Fatih Paşa, Elbistan Ulu Camii, Şam Salihiye'de Muhyiddini Arabi'ye Camii, İmaret ve Türbesi yaptırıldı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder