Hz. ÖMER DÖNEMİ ( 634-644 )

 

1. Dört Halife döneminde fetihlerin en çok yoğunlaştığı dönemdir. Bu dönemde Sasaniler ve Bizansla mücadele edildi.
2. Suriye, Mısır , İran fethedildi.
3. Bizans ile mücadele ( Suriye’nin Fethi) Hz. Ebubekir döneminde , Yermük savaşın -da yenilen Bizans orduları Şam’a çekilmişti. Suriye, 70 gün süren Şam kuşatması sonucunda Ecnadeyn (636) fethedildi. Şam ve  Kudüs alındı.
4. Kudüs’ün fethinden sonra ilk cami, “ Mescid’ül Aksa” ismiyle yapıldı.
5. Bizans ile mücadele ( Mısır’ın Fethi)  Amr İbn- ül As  Mısır’da  641’de Babilyon, 642 ‘de İskenderiye  ve Libya’ya kadar olan Mısır fethedildi.
6. Mısır’da Fustat ( Kahire ) şehri kuruldu.Mısır  Zamanla kültür ve sanat merkezi oldu.Mısır’ın Fethiyle,Kuzey Afrika’da fetihler başladı. Baharat yolu, Müslümanların denetimine girdi.
7. Sasani  ile mücadele ( İran ‘ın Fethi) : 634 Köprü Savaşı , Müslümanlar Fırat’ı geçince geri çekilme  umudunu yok etmek için  köprüyü yaktırdılar. İran ordusundaki 30 kadar fil yüzünden İslam ordusu büyük bir mağlubiyete uğradı.635 Kadisiye Savaşı, Küfe yakınlarında, Sasaniler yenildi. Irak Müslümanların eline geçti ve İran yolu açıldı.Nihavend  Savaşı ile Sasani ordusu dağıldı.Nihavend  Savaşı ileSasani Devletinin yıkılmasına zemin hazırlamıştır.

* Müslümanlar ile Türklerin sınır komşusu olmasına ortam hazırlamıştır. Türk – Arap ilişkileri başladı.

İslam orduları Asya’da  Horasan’a  ve  Kafkaslar’a , Afrika’da Libya’ya kadar ülkeleri fethetmişlerdi. Devletin sınırları genişleyince;devlet teşkilatı yeniden düzenlendi.

İÇTEKİ GELİŞMELER:

Merkezi yönetimin gücünü arttırmak için, ülke( Eyaletlere)  yönetim birimlerine ayrıldı.( Mısır, İran, Suriye gibi..)
 
Fetihlerin artmasıyla;

• Düzenli kara ordusu kuruldu.
• Ordu karargahları oluşturuldu.
• Divan-ı Cünd denilen askeri divan kuruldu.

Mali alanda yapılanalar;

• “ Beyt’ül  Mal” denilen devlet hazinesi oluşturuldu.
• Baharat yolu denetim altına alındı.
• Vergilendirme kuralları belirlendi. Ayrıca Haraç ve Cizye vergileri düzenlendi.
• Adalet teşkilatı kurularak, eyaletlere Kadı , Subaşı atadı.
• İlk kez Posta teşkilatı kuruldu. ( Emeviler geliştirdi.)
• Fethedilen topraklarda İkta sistemini uyguladı.
• Hicret Olayı (622) Hicri Takvime başlangıç oldu.
• Ticareti kolaylaştırmak için para bastırdı.
• Hz. Ömer Dönemi’nde kurumsallaşmaya önem verilerek, devlet örgütlenmesi gelişim gösterdi.